Doğru - Yanlış

Doğru Yanlış

            İnsan bu hayatta neyi doğru neyi yanlış anladığını bilmeden yaşar.Bazen doğru bildiklerimiz yanlış olur,bazende yanlış bildiğimiz şeyler doğru olabilir.Peki doğru ve yanlışı birbirinden nasıl ayırt edebiliriz ? Bu ayırma işlemini bir bilgisayara yönlerdirirsek, o bize sayısal eski data verileri gibi bir çok algoritmayı sınıflandırır ardından anliz edip tahmini bir netice verir.Ama insan beyni bu olayı nasıl yapar yani doğru ve yanlışı ayırt edip,kesin bir sonuca varır.İşte burada size bir insan beyninin çalışma algoritması hakkında ufak tüyolardan bahsedeceğim.İnsanlar genelde gözle gördüklerini doğru sayar ama bu genelde doğrudur fakat yanıltıcı da olabilir.

            Bu gibi durumlarda yapmanız gereken ilk hamle olayı beyninizde tekrar canlandırmak olmalıdır.Olayı güzelce beyninizde aynı bir filim makinası varmışcasına ileri geri sararak kafanızda canlandırın.Eğer yapamadıysanız sinirlenmeyin hemen derin bir nefes alıp tekrar deneyin.Bitmedi şimdi işin en önemli kısmı başlıyor.Aynı bir dedektif gibi düşünmelisiniz ve karşınızdaki kişiye şok etkisi yapacak ön soru sorunuz.Daha sonra olayı baştan sona detaylarıyla anlatmasını isteyin.Karşınızdaki olayı anlatırken sizde az önce beyninizde izlediğiniz olayı anlatım esnasında izleyin.Farklılık görürüsenin direk olarak sorun ve cevabında değişiklik ve ses tonunda bir kararsızlık hissederseniz  doğru yaptığınızı anlayın.Eğer yinede emin değilseniz olayı bir daha anlatmasını isteyin.Karşınızdaki detay verirken extra birşey ilave ediyorsa yalan yakalanmış demektir.Bu anlattıklarım karışık gelsede kesin bir netice almanızı sağlayacaktır.Bir bilgisayara gördüğünüz bir olayı anlatsanız size cevabı sonuç bilinmiyor olacaktır.Bu tabii ki matamatik veya biri hakkında bilgi verme haricinde.İnsan beyninde bu algoritma değişik çalışır ve karmaşık olabilir.Öncelikle gördüklerimizi iyice süzmeli detaylar fark etmelisiniz.

            Şimdi size örnek bir senaryo yazalım konuyu daha net anlayabilirsiniz.Örnek olayımızın bir hastanede geçtiğini farz edelim.Eşinizle birlikte bir akrabanızı hastane ziyaretine gittiniz ve orada ziyaret saatinin başlamasını beklemek zorunda kaldınız.Beklerken susadınız su almaya gittiniz.Geriye döndüğünüzde eşinizin yanında bir adam ve bayağı samimi bir şekilde gördünüz.Onlar arkası dönük olduğunu farz edelim veya senin geldiğin yönde olduğunu da farz edebiliriz.Her iki türlü seni fark etmediklerini düşünelim.Öncelikle hemen gidip saldırmak doğru birşey değil.Önce derin bir nefes alın tekrar eşinizle o yabancı adama bakın.Gördüklerinizi hemen yüzlerine vurmadan önce yanlarına gidin eğer adam sizi görünce uzaklaşıyorsa ses etmeyin detay almak olayı anlamak için soru sorun.Benim ilk sorum genelde arkadaş kimdir tanıyormuyum derim.Şahıs sarkıntılık yapıyorsa eşim bunu hemen dile getiri ve bende gerekeni yaparım.Lakin sorduğunda bana şu cevaplardan birini veriyorsa olay var demektir.Adres vb arıyor onu sordu veya arkadaşımın kocası arkadaşımda burdaymış  onun yanına gelmiş.Bu iki cevapta beni tatmin etmez.İlk verdiği cevap diyelim ki adres vb sordu dediğini farz edersek eşiniz kesinkez kaçamak yapıyor demektir.Başka soru sormanıza gerek yok çünkü gördükleriniz adres soran biri ile tarif veren birinin olayına benzemiyor.Şayet ikinci cevap gelirse iş biraz daha zora biner.Şöyle ki sizin o zaman extra bir hamle yapmanız gerekir.Ne olabilir bu hamla eşinize o zaman bizde o arkadaşını görelim hemde bir geçmiş olsun deriz diye bir atış yapın.Eğer eşinizin sesi titreyerek ve hafif panik hali varsa siz gerek yok ben daha sonra ziyaret ederim diyorsa muhakkak ısrar edin ve gidin.Sizi yanıltmak için oyun yapabilir nasıl mı? Onlarda şimdi hastaneden çıkmışlar evlerine gidiyorlarmış diyecektir.Doğru söylüyorsa telefon açıp,sizi oraya götürecektir.Adamı tanıyorsanız veya tanımıyorsanız ne yapmalısınız?Tanıyorsanız ve daha önce sizin yanınızda da böyle yakın durmuşlarsa sıkıntı yoktur.Lakin adamı tanımıyorsanız bunu sorgulamanız ve olayı gün yüzüne çıkarmanız gerekecek.

            İşte örnek olayımız size konuyu biraz daha net bir hale getirmiş olmalı.Biz insanlar olay veya olaylara anın da müdahale etmek isteriz.Ama yanlışımız olayları net anlamadığımızdan kaynaklanır.Tek bir gerçek var oda gözlerin gördüğü kulağımızın işittiği beynimizin bunu iyi etüt ettiğidir.Gerisi Yalan.