Orhan Gencebay Hayatı (Biyografisi)

Hayatı

Orhan Gencebay, 4 Ağustos 1944'te ailesinin üçüncü çocuğu olarak Samsun'da doğdu. Müziğe 6 yaşında, Rus konservatuvarı mezunu ve aslen Kırım göçmeni eski bir opera sanatçısı olan klasik batı müzisyeni Emin Tarakçı'dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Türk halk müziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yaptı. 13 yaşında Türk Sanat Müziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı. Samsun ve İstanbul'da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde öğretmenlik yaptı. Çocukluk yıllarında en çok etkilendiği kişi zamanının bağlama üstadı Bayram Aracı'ydı. Gencebay'a o yıllarda bu nedenle küçük Bayram diyorlardı.İlk profesyonel bestesi "Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin"i 14 yaşında yapan Orhan Gencebay, 16 yaşından itibaren caz ve Rock müziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan oluşan orkestralarda tenor saksofon çaldı. İstanbul'a gelerek, Türkiye'nin ilk konservatuvarı ve eski adı Dârülelhan olan İstanbul Belediye Konservatuvarı'na girdi, bir süre icra heyetinde bulundu.1964 yılında TRT Ankara Radyosu sınavına girdi ve yüksek başarıyla kazandı. Fakat, sınavda usulsüzlük olduğu gerekçesiyle sınav iptal edilince, müzik çalışmalarına ara vererek askerlik sebebiyle İstanbul'a gitti. Vatani görevini Heybeliada'da bahriyeli olarak sürdürdüğü yıllarda merasim bölüğü bandosunda saksafon çalmaya devam etti. 1966'da TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi ve iftiharla kazandı. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı. TRT İstanbul Radyosu'nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının ilerlemeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 yılında kendi isteği ile ayrıldı.TRT'den ayrıldıktan sonra, Arif Sağ ile birlikte 1966-1968 arası dönemde Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan,Gülden Karaböcek, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi birçok sanatçıya bağlama çaldı. Bu dönem içinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin müzik direktörlüğünü yaptı. İstanbul'daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguç, Erkin Koray, Ömer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Özer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatçılarla sık sık bir araya gelip müzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacağı müziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gönül bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin Leylâ'm gibi türkü plakları çıkardı. Sevemedim Karagözlüm, Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri çeşitli sanatçılar tarafından okunmaya, sanat dünyasında adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başlandı.Türkü plâklarından sonra, 1968 yılında ilk serbest çalışmalar plâğı Sensiz Bahar Geçmiyor-Başa Gelen Çekilirmiş'i çıkardı. Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak'tan seri olarak plaklar çıkarmaya devam etti. 1969 yılında çıkardığı Bir Teselli Ver-Yorgun Gözler 45'liği ile Türkiye çapında ün yaptı. Bestekâr ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile ön plana çıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Görme Garibi, Severek Ayrılalım, Ümit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı. 1971 yılında ise İstanbul Plak'a ortak oldu. 1972 yılında Yaşar Kekeva ile birlikte Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yöneticisi oldu. Kervan Plak, Türkiye'nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bünyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Özhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karaböcek, Bedia Akartürk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Özbeğen, Gönül Yazar, Sezen Aksu gibi starları alan Kervan Plak, dönemin plak piyasasının en güçlü şirketlerinden biri oldu.Orhan Gencebay, bugüne kadar 35 (31 sinema, 4 televizyon) filminde başrol oynadı, 90'a yakın filmde müzik direktörlüğü yaptı. 1000'den fazla bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunların 300'e yakınını kendisi seslendirdi.Orhan Gencebay'ın yaptığı çalışmalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu değerlendirmeyi "yanlıştır ve eksiktir" diyerek kabul etmedi.Yasal olarak 67 milyon civarı plak ve kaset tirajı olan Orhan Gencebay'ın, korsan üretimlerin yasal üretimlerden 2 kat fazla olduğu düşünülürse, yasal olmayan üretimlerle birlikte 200 milyon civarı tirajı olduğu tahmin ediliyor. Bu da, dünyanın sayılı tiraj rakamlarındandır.Orhan Gencebay, 29 Kasım 2009 tarihinde Milliyet Gazetesi'nden Olcay Ünal Sert'e verdiği röportajda "Batsın Bu Dünya, Türkiye'nin ağıtıdır. Şu bir gerçek, 70'li yıllar çok kötü yıllardı. Günde 100-150 kişi öldürülüyordu. 1975’te böyle bir Türkiye’de yaptım ‘Batsın Bu Dünya’yı. O, Türkiye’nin ağıtıdır, ağlanacak parçasıdır." demiştir.17 Eylül 2012'de Orhan Gencebay'a saygı için Poll Production'dan yayınlanan Orhan Gencebay ile Bir Ömür albümünde Türkiye'nin önde gelen sanatçıları yer alarak Gencebay'ın bestelerini seslendirmiştir.Beyaz Kelebekler grubununda eski solisti olan ses sanatçısı Azize Gencebay'dan boşanan Orhan Gencebay'ın Sevim Emre ile 30 yılı aşkın bir süredir resmî birlikteliği devam etmektedir. Oğlu Altan Gencebay hâlen Kervan Plak prodüktörlüğünü yürütmektedir.

Albümleri

Batsın Bu Dünya (1975)
Hatasız Kul Olmaz (1976)
Sarhoşun Biri (1976)
Benim Dertlerim (1978)
Yarabbim (1979)
Aşkı Ben Yaratmadım (1980)
Ben Topraktan Bir Canım (1981)
Kördüğüm (1981)
Bir Damla Mutluluk (1982)
Leyla ile Mecnun (1983)
Dil Yarası (1984)
Beni Biraz Anlasaydın (1985)
Cennet Gözlüm (1986)
Akma Gözlerimden (1987)
Emrin Olur (1988)
Süper Yıldızlar Kervanı (1988)
Ya Evde Yoksan / Seni Arıyorum (1989)
Utan / Dokunma (1990)
Hasret Rüzgarı (1991)
Sende Haklısın (1992)
Hayat Devam Ediyor (1993)
Yalnız Değilsin (1994)
Gönül Dostu (1995)
Kiralık Dünya (1996)
Klasikleri Sizin Seçtikleriniz (1998)
Cevap Ver (1999)
Klasikleri Sizin Seçtikleriniz 2 (2001)
İdeal Aşk / Batsın Bu Dünya (Remix) (2002)
Yürekten Olsun (2004)
İstanbul Hatırası / Köprüyü Geçmek (2005)
Yargısız İnfaz (2006)
Orhan Gencebay Film Müzikleri (2007)
Berhudar Ol (2010)
Orhan Gencebay ile Bir Ömür (2012)
Bedensiz Aşk (2013)

Filmoloji

Sinema
Yıl	Başlık	Rolü	Diğer Başrol Oyuncular	Notlar
1971	Bir Teselli Ver	Orhan	Tülin Örsek (Nermin)	Orhan Gencebay'ın ilk filmidir ve ilk oyunculuk deneyimidir.
1972	Sev Dedi Gözlerim	Orhan	Perihan Savaş (Meral) • Selma Güneri (Serap)	Orhan Gencebay'ın tek sinemakop filmidir. 16:9
1973	Ben Doğarken Ölmüşüm	Orhan	Necla Nazır (Sevim)
1974	Dertler Benim Olsun	Sebahattin	Perihan Savaş (Ayşe)
1975	Batsın Bu Dünya	Orhan	Müjde Ar (Seher)
1975	Bir Araya Gelemeyiz	Orhan	Hülya Koçyiğit (Füsun)
1976	Bıktım Her Gün Ölmekten	Orhan	Necla Nazır (Meral)
1976	Şoför	Haydar	Hülya Koçyiğit (Zehra)
1977	Hatasız Kul Olmaz	Orhan Akman	Fatma Girik (Cennet)
1978	Derdim Dünyadan Büyük	Orhan	İnci Engin (İpek)
1978	Çilekeş	Orhan Gencebay	Perihan Savaş (Gül)
1978	Aşkı Ben Mi Yarattım	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Mehtap, Zeliha)
1979	Yarabbim	Orhan	Perihan Savaş (Gülcan)
1980	Kır Gönlünün Zincirini	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Ebru)
1980	Vazgeç Gönlüm	Orhan	Canan Perver (Pınar)
1980	Ben Topraktan Bir Canım	Orhan	Necla Nazır (Pınar)
1981	Feryada Gücüm Yok	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Müge)
1982	Kördüğüm	Orhan	Gülşen Bubikoğlu (Gülşen)
1982	Bir Yudum Mutluluk	Orhan	Necla Nazır (Zehra)
1982	Leyla İle Mecnun	Kadir	Gülşen Bubikoğlu (Leyla)
1983	Zulüm	Orhan	Güngör Bayrak (Zeynep)
1983	Kahır	Orhan	Hülya Avşar (Hülya)
1984	Kaptan	Orhan	Hülya Avşar (Melike)
1984	Dil Yarası	Orhan	Yaprak Özdemiroğlu (Hülya)
1984	Aşkım Günahımdır	Orhan Gencebay	Oya Aydoğan (Oya) • Güzin Doğan (İpek)
1985	Doruk	Orhan	Cüneyt Arkın (Cemil) • Müge Akyamaç (Çiğdem)
1987	Cennet Gözlüm	Orhan	Perihan Savaş (Handan)
1988	Küçüksün Yavrum	Orhan	Melike Zobu (Zehra)
1989	Sensiz Yaşıyorum	Orhan Gencebay	Nilgün Akçaoğlu
1989	Kan Çiçeği	Orhan	Meral Oğuz (Ayşe)
1990	Utan	Orhan	Oya Aydoğan (Selma)	Orhan Gencebay'ın son sinema filmidir.

Sinema (Film Müziği)

Kızılırmak-Karakoyun, 1967
Kozanoğlu, 1967
Ana, 1967
Kuyu, 1968
Kara Gözlüm, 1970

Tv-Şov

Orhan Abi Halk Show, sunucu, TGRT, 1996-1997
Popstar Alaturka, jüri üyesi, Star TV, 2006-2008
Popstar 2013, jüri üyesi, Star TV, 2013
Belgesel
Aynalar, Can Dündar, Show TV, 1996
Bir Yudum İnsan, Nebil Özgentürk, Atv, 1998
İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek, 2004

Ödüller

1968-1976 arası her 45'liği için Altın Plak ödülleri
1976 Ses dergisi Yılın Türk Müziği Sanatçısı ödülü
1970: İstanbul Plak tarafından, yüksek tiraj başarısından olayı verilen Altın Taç Ödülü.
1984: Tercüman gazetesi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1984: Merhaba dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1985: Ses dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1990: MÜYAP tarafından Dokunma adlı albümünün göstermiş olduğu yüksek satış başarısından dolayı verilen Yüksek Tiraj Ödülü.
1990: ABD-Mısır-İsrail'in önde gelen üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü.
1995: Mehmetçik Vakfı tarafından verilen Altın Madalya Ödülü.
1998: İntermedia ekonomi dergisi tarafından verilen Ekonomide Yılın Yıldızları Ödülü.
1998: Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanı.
2009: Cumhurbaşkanlığı tarafından, Türk Milli Eğitimine katkılarından dolayı verilen Onur Ödülü.
2011: Kral Tv Müzik Ödülleri Onur Ödülü.
2013: Müyap Fiziki Satış Ödülü
2013: Kral Tv Müzik Ödülleri En İyi Proje Ödülü.
2015: T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü